Tư duy an cư lạc hậu

Nhân dịp tranh luận về mua nhà tuổi thanh xuân. Tôi muốn đóng góp ý kiến của mình. Theo truyền thống nhiều đời, người Việt luôn ám ảnh với đất đai và căn nhà. Điều này thể hiện qua câu: “Tậu trâu, cưới vợ, làm nhà/ Cả ba việc đó thực là khó thay”.

Tậu trâu: về kinh tế, kế sinh nhai, ngày xưa con trâu là tài sản quý. Chế độ phong kiến, nhà Trần, Lê từng ra lệnh cấm giết mổ trâu. Ai vi phạm thì bị tội rất nặng. Đơn giản lý do vì trâu là con vật khỏe, có sức kéo, sức cày, nó sẽ làm những công việc quan trọng, gắn chặt với các hoạt động nông nghiệp.

Cưới vợ: Tạo lập gia đình, sinh con đẻ cái, tạo ra nhiều lao động để đảm nhận các công việc đồng áng.

Làm nhà: Có sinh kế, có gia đình thì phải nghĩ đến mái nhà. Nhưng ngày xưa đất rộng người thưa, muốn có nhà thì chỉ khai khẩn đất rồi cất, chỉ sợ nhà tranh vách lá thiếu tiện nghi chứ không sợ không có nhà.

Như vậy, có thể thấy tư duy này là tư duy an cư lạc nghiệp. Mọi hoạt động, đường đi nước bước đều phải tính toán và gắn chặt với nông nghiệp, làm ruộng. Mà làm nông thì cần sự ổn định hơn hết bởi ruộng nằm yên một chỗ. Như vậy, có thể thấy đời người nông dân dù muốn hay không thì cũng phải gắn chặt với mảnh ruộng, vườn. Người ta cũng không muốn thay đổi, không muốn đi ra khỏi ngôi làng, nơi có khoảnh đất của mình.

Còn thời nay thì sao? Thời hiện đại thì có rất nhiều công việc, có rất nhiều cơ hội mới. Vì thế theo tôi, cái tư duy an cư lạc nghiệp xem ra có phần hơi lạc hậu.

Tại sao phải gắn chặt cuộc sống của mình ở một nơi, bỏ qua nhiều cơ hội khác? Tuổi thanh niên, phải vùng vẫy ở ngoài xã hội, cớ sao 20, 30 tuổi lại tính đến chuyện ổn định, chuyện an cư lạc nghiệp?

Nhiều người sẽ nói, nếu không mua nhà năm nay, thì năm tới sẽ không thể mua nổi. Tôi xin mạn phép nói rằng, những người này luôn sống trong nỗi sợ. Nếu trung tâm không còn chỗ, thì tức khắc các dự án vùng ven sẽ mọc lên. Bởi nhiều người lúc nào cũng muốn an cư lạc nghiệp, cũng đòi mua nhà ở trung tâm nên bao nhiêu người chen chúc, tranh giành khiến giá nhà tăng dần qua từng năm.

Tuổi trẻ, hãy làm việc, sẵn sàng lao ra những chân trời mới. Ở Sài Gòn khó sống, khó mua nhà thì ra Đà Nẵng, Huế, Cần Thơ… Nếu thành thạo và nhiều kỹ năng trong công việc thì chẳng sợ thất nghiệp và thiếu chỗ ở.

Hơn hết, việc mua nhà nên trở thành sự lựa chọn cá nhân chứ không nên là một thước đo chung để mọi người nhìn vào mà đánh giá, nhận xét về sự thành công hay thất bại của một người. Hãy hướng đến lối sống năng động và tự do hơn, chịu khó đầu tư vào cho trải nghiệm sống hơn là cố định trong khuôn khổ tư tưởng có nhà, có xe mới được xem là thành đạt.

Hoài Lương Trần

>>Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net. Gửi bài tại đây.