Bài toán ra phố hay về quê?

Cuộc sống chúng ta giống như một ván bạc mà ở đó người thắng sẽ thấy hạnh phúc, còn kẻ thua thì đắng cay, oán hờn. Tôi thấy đa phần người có thu nhập tốt, dù làm gì cũng thấy hạnh phúc; còn người có thu nhập thấp thì thế nào cũng vẫn thấy đắng cay, tinh thần rệu rã. Do đó, không lạ khi có những người ở quê lại thấy hạnh phúc, lựa chọn đúng; cũng có người ở quê lại thấy sai lầm. Có người ở phố thấy khó khăn; có người lại sung sướng. Vậy nguyên nhân do đâu?

Thực ra, cảm giác hạnh phúc, thành đạt không liên quan lắm tới việc bạn ở phố hay ở quê mà là bạn đang ở vào vị thế của người chiến thắng hay thất bại? Hương vị của chiến thắng, thành công sẽ dẫn lối bạn cho những đam mê thêm vào công việc, bạn làm nhiều hơn, đầu tư nhiều hơn, kỳ vọng nhiều hơn và rồi bạn cảm thấy thành công, hạnh phúc. Còn cảm giác của kẻ bại trận sẽ khiến bạn cảm thấy ghen tỵ với những người thành công, chán ghét bản thân, xem mình là người thất bại, bị nhụt chí và lui dần vào bóng tối.

Đó là lý do kẻ ở quê thành công thì khuyên bạn nên về quê, người ở thành phố thất bại cũng khuyên bạn về quê. Người thành công ở phố thì khuyên bạn ở lại, còn kẻ thất bại ở quê cũng khuyên bạn ra phố. Vậy bạn nên ở đâu? Câu trả lời là ở bất cứ đâu bạn cảm thấy mình là người chiến thắng. Có câu: “Thiên hạ vì lợi mà tới, thiên hạ vì lợi mà đi. Thiên hạ vì lợi mà trở nên tấp nập, thiên hạ vì lợi mà trở nên nhộn nhịp”. Do đó, hãy vì lợi ích bản thân mà có quyết định thật đúng đắn, phù hợp với mình.

Vị trí chiến thắng của bạn ở phố hay ở quê? Nó phụ thuộc vào tư liệu sản xuất (nguồn lực đầu vào cho sản xuất) và phương thức sản xuất (trình độ quản lý vận hành tư liệu sản xuất) mà bạn có để thành công. Đa số ở các thành phố lớn, con người không còn tư liệu sản xuất nào cả, vì phần lớn chúng được tập trung trong tay các doanh nghiệp, các nhà đầu tư… Nhưng những người thành công ấy (chủ doanh nghiệp) thường không đủ khả năng vận hành nó một mình hay quy mô gia đình mà họ sẽ cho thuê tư liệu sản xuất (tuyển lao động làm thuê).

>> Tỉnh mộng bỏ phố về quê

Những người sở hữu phương thức sản xuất hiện đại, hiệu quả, phù hợp với tư liệu sản xuất và được chọn sẽ thành công, có thu nhập tốt, dù họ chỉ có phương thức sản xuất. Ngược lại, những người có trình độ thấp, yếu kém sẽ sống khổ sở. Những người ở quê (chưa được tập trung và hiện đại hóa tư liệu sản xuất) đa phần phải phụ thuộc vào hệ thống tư liệu sản xuất nhỏ lẻ do họ tự tổ chức quản lý, vận hành bằng phương thức sản xuất riêng của họ.

Do đó, cuộc chiến giữa thành phố không còn là cuộc cạnh tranh tư liệu sản xuất mà cạnh tranh phương thức sản xuất khốc liệt thông qua quá trình học tập, rèn luyện gian khổ, áp lực cao. Ngược lại, ở nông thôn, ngoài cạnh tranh phương thức sản xuất còn là cạnh tranh tư liệu sản xuất. Thành quả kinh tế ở quê sẽ phụ thuộc nhiều vào trình độ của tư liệu sản xuất và phương thức sản xuất bạn có, nhưng ở thành phố thì khá nhàn khi bạn chỉ cần tập trung phương thức sản xuất còn tư liệu sản xuất thì đã có sẵn của các chủ doanh nghiệp.

Nếu nhìn dưới góc độ của một người sở hữu phương thức sản xuất hiện đại, hiệu quả ở thành phố thì anh ta sẽ thấy việc rời bỏ thành phố là một thất bại. Nhưng dưới góc nhìn của một người không sở hữu được những phương thức sản xuất phù hợp, hiện đại ở phố mà bảo anh ta ở phố thì mới là một sai lầm, mà về quê lại có khi là một người thành công.

Cho nên, bạn không lạ khi một nhân viên cấp cao của các công ty ở thành phố khuyên bạn không nên ở quê mà hãy ra phố, vì anh ta đang ở “phía của kẻ chiến thắng”. Ngược lại, một người lao động kiểu chân tay, xe ôm, lao công, ve chai, nhân viên văn phòng lương cơ bản, công nhân thu nhập thấp… thì có khi về quê lại là đến với cơ hội mới, thành công hơn.

Nên việc bạn ở quê hay phố phải do cơ hội, thời gian, công việc của bạn, trình độ của bạn phù hợp với nơi nào, nơi nào mang lại cảm giác thành công, chiến thắng cho bạn. Hãy đi đến với nơi phù hợp và bỏ lại nơi không phù hợp với mình mới có thể thấy hạnh phúc và chiến thắng. Đừng ở mãi nơi thất bại để rồi tìm kiếm cảm giác chiến thắng trong những nơi không phù hợp với mình và mãi là kẻ thất bại.

Tuệ

>> Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net. Gửi bài tại đây.