‘Phản ứng phụ’ khi thu thuế cho thuê nhà chung cư

“Mục đích chính của việc đánh thuế sở hữu tài sản, lợi nhuận khi bán bất động sản:

– Bình ổn giá bất động sản, không để xảy ra tình trạng đầu cơ, giá trị ảo.

– Khuyên khích người dân làm giàu thông qua lao động, sản xuất, sử dụng đầu óc, sức sáng tạo để nghĩ ra những mô hình kinh doanh mới, tạo giá trị cho xã hội và nền kinh tế. Hiện nay, nhiều người dân đang muốn kiếm tiền theo cách lười biếng: mua đất, mua nhà để đó đợi giá tăng lên rồi bán. Cách làm này không sai, nhưng không tạo ra được giá trị cho nền kinh tế, đẩy giá nhà lên cao dẫn đến việc những người thực sự cần nhà để ở thì không đủ khả năng.

Thuế trên là điều hiển nhiên ở các quốc gia tiên tiến (Capital Gains Tax, Net Wealth Tax). Hệ thống thuế nước ta muốn phát triển thì trước sau gì cũng phải thay đổi”.

Đó là quan điểm của độc giả T Mac ủng hộ việc thu thuế cho thuê căn hộ. Theo kế hoạch chống thất thu ngân sách của TP HCM, các chung cư quận 11 trong diện thí điểm làm chặt thu thuế cho thuê căn hộ. Cá nhân, tổ chức cho thuê nhà ở, căn hộ, mặt bằng kinh doanh và những người trực tiếp kinh doanh, cung cấp dịch vụ trong khu vực chung cư sẽ phải đóng thuế.

Đồng tình với thí điểm thu thuế cho thuê căn hộ, bạn đọc Đúng nhấn mạnh những lợi ích sẽ đem lại: “Ở đây không có nghĩa cấm buôn bán nhà đất, mà chỉ đề nghị tăng thuế với người sở hữu nhiều bất động sản thôi. Việc đánh thuế thế này ở các nước phát triển là bình thường. Nó còn giúp làm giảm đầu cơ găm giữ bất động sản, vốn quay vào đầu tư sản xuất, giúp người có thu nhập thấp hơn có cơ hội mua được nhà. Chưa thấy hại đâu chỉ thấy lợi cho toàn xã hội”.

“Qua những giao dịch mua bán của những người tôi biết thì TP HCM nói riêng và cả nước đã đang thất thu thuế khổng lồ trong giao dịch bất động sản, khi giá mua bán thực gấp nhiều lần giá ghi trên hợp đồng công chứng để nộp thuế. Chưa kể nhiều người còn tách con cái đứng riêng hộ khẩu để tận dụng miễn thuế căn nhà duy nhất. Nhà cho thuê, nhà trọ gần như không đóng thuế ngoài những khoản chung chi kiểu định mức. Cần siết chặt hoạt động trên thị trường bất động sản nhằm đảm bảo giao dịch lành mạnh, tăng nguồn thu cho ngân sách”, độc giả Trần Phong Phú bổ sung thêm.

>> Tăng thuế để ngăn sốt đất

Trên thực tế, thu thuế cho thuê căn hộ, chung cư không phải là quy định mới, mà thuộc diện thu thuế cho thuê tài sản, đã được quy định tại Thông tư 92 của Bộ Tài chính. Theo quy định, người cho thuê nhà có doanh thu năm trên 100 triệu đồng (8,3 triệu đồng/tháng) phải nộp thuế giá trị gia tăng 5% và thuế thu nhập cá nhân 5%. Tuy nhiên, thực tế , dù quy định như vậy nhưng rất nhiều trường hợp cho thuê căn hộ chung cư thời gian qua không khai thuế, lách luật, nhằm trốn trách nghĩa vụ.

Bên cạnh những lợi ích đem lại, việc thu thuế cho thuê nhà chung cư cũng sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức. Bạn đọc Minhbui140860 chỉ rõ: “Quy định đánh thuế cho thuê nhà ở, nhà chung cư là không sai. Tuy nhiên, việc cụ thể hóa vấn đề thuế với từng trường hợp mới là điều khó, cần phải tính toán kỹ:

1. Nếu chủ nhà chỉ có một căn chung cư cho thuê và hiện vẫn ở nhà cũ nhỏ, lý do phải cho thuê là cần tiền trả khoản vay ngân hàng (cả gốc và lãi) hàng tháng. Như vậy thuế có được khấu trừ phần gốc và lãi trả ngân hàng không? Nếu không thì sẽ tính thuế hai lần (một lần ở người cho thuê và một lần ở ngân hàng cho vay tiền)?

2. Nếu chủ nhà có nhiều nhà, chung cư cho thuê như một hình thức kinh doanh thu lợi nhuận chính. Vậy họ có được khấu trừ phần chi phí cho cá nhân và người phụ thuộc không nếu như đây là nguồn thu nhập chính?

3. Trường hợp chủ nhà chỉ có một căn nhà, chung cư và phải cho thuê để thuê lại căn nhỏ hơn lấy tiền sinh sống, vậy tính thuế như thế nào? Liệu có khấu trừ đầu vào, đầu ra, chi phí cơ bản cho cá nhân và người phụ thuộc không?

Cảnh báo những “phản ứng phụ” có thể gây ra sau khi áp dụng thu thuế nhà chung cư, độc giả Nguyễn Thành Trung khẳng định: “Mục đích của việc tăng thuế này là tốt vì có rất nhiều người làm giàu theo cách cho thuê nhà, thuê căn hộ, và dĩ nhiên là thương lượng cá nhân nên không mất đồng thuế nào. Tiền thuê hàng tháng bao nhiêu không thiếu một xu, chưa kể các hình thức cho thuê lại nhiều lần, làm độn giá, và gây ra bức xúc cho người thực sự muốn thuê để ở, nên việc đánh thuế những đối tượng này là hợp lý.

Nhưng dĩ nhiên là sẽ gây ra phản ứng phụ không mong muốn, đó là những người lao động đang thuê nhà sẽ bị chủ nhà nâng giá. Bởi đơn giản, chủ nhà sẽ lại bám vào cái cớ tăng thuế nên tăng giá cho thuê, cuối cùng chủ nhà vẫn chẳng mất gì còn người thuê nhà lại là người mất thêm tiền. Thế nên, tôi nghĩ, nên ra kèm một quy định là không được ép giá lên song song giá thuế, quy tiền thuế ấy về thu nhập cá nhân và cá nhân chủ nhà ấy phải có trách nhiệm nộp thuế chứ không được đẩy trách nhiệm nộp thuế cho người khác”.

Trong khi người làm công ăn lương, người kinh doanh đều bị thu thuế thì người có căn hộ cho thuê nhiều năm qua lại lách luật để không phải nộp thuế, gây thất thu ngân sách và thiếu công bằng xã hội. Nhưng nếu các cơ quan cùng phối hợp rà soát, thắt chặt việc thu thuế, tình hình có thể sẽ khác.

Việt Thành tổng hợp

>> Các ý kiến không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net. Gửi bài tại đây.