Trump đối mặt hai gọng kìm: Luận tội và phế truất

Luật sư Khanh Huỳnh, hiện làm việc tại Mỹ, chia sẻ với độc giả VnExpress bài viết về tình thế của Tổng thống Trump sau sự kiện bạo loạn tại tòa nhà quốc hội Mỹ ngày 6/1:

Khi vụ tấn công vào Tòa nhà Quốc hội đã tạm thời yên ổn và những người tham gia dần bị bắt thì quốc hội và nội các chính quyền Mỹ đột nhiên bận rộn hơn hẳn.

Phe Dân chủ ở quốc hội bắt đầu quá trình luận tội dù chỉ còn có 9 ngày nữa là ông Trump mãn nhiệm. Phó tổng thống Pence đã nói rằng sẽ không kích hoạt Tu chính án thứ 25 nhưng vẫn để ngỏ khả năng này. Hai bộ trưởng, những người được cho là sẽ phải tham gia biểu quyết nếu ông Pence kích hoạt Tu chính án thứ 25, đã bỏ của chạy lấy người khi từ chức “cái rẹt”.

>> Tổng thống Trump ‘như trên một tàu chìm’

Giới truyền thông và luật pháp của Mỹ thì sốc. Ngoài chuyện đây là một vụ tấn công bạo lực nhằm vào chính phủ và nền dân chủ, nhiều người cảm thấy sốc khi họ đã hiểu sai ông Trump.

Trong suốt quá trình ông Trump tìm cách thay đổi kết quả bầu cử, những ai có hiểu biết về luật pháp cũng biết rằng ông Trump sẽ thua. Nhất là khi hàng chục vụ kiện đều không đưa ra được chút bằng chứng nào và bị các tòa ở mọi cấp độ bác bỏ. Các cố gắng thay đổi phiếu đại cử tri cũng thất bại.

Trước ngày 6/1, nỗ lực của ông Trump dồn vào việc yêu cầu các nghị sĩ Cộng hòa đưa đơn kiến nghị trong quá trình xác định bầu cử và cố gắng thuyết phục ông Pence tuyên bố kết quả trái với phiếu của đại cử tri. Các cố gắng này đều được nhận định là sẽ thất bại, và thực tế diễn ra đúng như vậy. Các nhà lập pháp của cả hai đảng đều hiểu rõ điều này.

Phe Dân chủ hiểu rõ ông Trump sẽ thua nên họ từ đầu tới cuối không hé răng. Ông Trump đi kiện khắp nơi nhưng ông Biden còn chả buồn thuê luật sư, bởi ai cũng biết là Trump sẽ thua. Ngay cả những cố gắng liên quan tới cuộc họp ngày 6/1 cũng vậy. Phe Cộng hòa “chém gió” inh ỏi về việc đưa đơn kiến nghị phản đối kết quả nhưng thực tế thì họ vẫn hợp tác với phe Dân chủ chặt chẽ.

Hai phe phối hợp với nhau chặt chẽ để qua mặt ông Trump cái vù trong gói cứu trợ và ngân sách quốc phòng. Ngay khi ông Trump phủ quyết bản ngân sách này thì thượng viện Mỹ đã vượt quyền phủ quyết của ông Trump ngay lập tức mà không có chút mâu thuẫn nào giữa hai đảng.

Thay vào đó, báo giới đoán rằng ông Trump cũng như các nghị sĩ Cộng hòa, làm inh ỏi về một vụ gian lận bầu cử không có thật chỉ để làm vừa lòng cử tri Cộng hòa. Với ông Trump thì đó có lẽ là cố gắng để các cử tri luôn nhớ tới ông là một người đấu tranh không ngừng nghỉ. Cũng có thể là ông Trump cố gắng gây quỹ từ người ủng hộ để trả cho các chi phí pháp lý và cả chi phí tranh cử mà chiến dịch của ông vẫn còn nợ.

Nói tóm lại, đa phần những người quan sát bên ngoài và cả các nghị sĩ bên trong đều cho ông Trump biết rằng không thể thay đổi được kết quả nhưng ông vẫn làm inh ỏi để phục vụ các mục đích chính trị khác nhau. Khi đám đông ủng hộ ông phá cửa xông vào tòa nhà quốc hội Mỹ thì nhận định này tan tành thành mây khói.

Riêng ông Trump thực sự tin rằng ông có thể thay đổi kết quả bầu cử. Các nguồn tin thân cận với ông Trump nói rằng ông thắc mắc vì sao các trợ lý không chút vui mừng khi người ủng hộ ông xông vào tòa nhà quốc hội. Sau đó ông Trump cũng chả phái vệ binh quốc gia tới để cứu trợ quốc hội và cả chính phó tổng thống của mình, để mặc ông Pence phải cầu cứu và kêu gọi vệ binh quốc gia tới giải nguy.

>> Vì sao nhiều người Mỹ giờ này vẫn quyết ủng hộ Trump ‘lật kèo’?

Vào lúc này, bà Pelosi khởi động quá trình luận tội còn ông Pence bỏ ngỏ khả năng kích hoạt Tu chính án thứ 25. Cả hai giống như đang vây quanh ông Trump với những vũ khí hợp pháp tốt nhất mà họ có được, lăm lăm thủ thế nhằm răn đe ông Trump. Sự đồng thuận của cả hai người trong việc trông chừng “mãnh hổ” mang tên Trump khiến người quan sát vừa dở khóc dở cười, vừa lo lắng sợ hãi.

Ông Trump còn 10 ngày nữa là hết hạn nhiệm kỳ. Việc ông đổi giọng thừa nhận rằng ông Biden sẽ nhậm chức và nói rằng ông sẽ chuyển giao quyền lực hòa bình là nguyên nhân khiến ông Trump còn ngồi được ở Nhà Trắng.

Tuy vậy, quyền điều khiển quân đội và nút phóng hạt nhân vẫn còn đó, vì thế các quan chức chính quyền Mỹ đều đứng ngồi không yên. Họ đã đánh giá sai ông Trump. Họ nghĩ rằng ông Trump cũng hiểu rõ luật pháp và hành xử đúng luật, nhưng thực tế thì không phải vậy.

Khanh Huỳnh

>>Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net. Gửi bài tại đây.